Luật thi đấu bida lỗ 15 bi xoay vòng được áp dụng trong các cuộc thi đấu từ cơ sở đến toàn quốc có và thi đấu Quốc tế tại nước ta.
I/ Mục tiêu
Nội dung bida lỗ 15 bi xoay vòng được đánh 15 bi mục tiêu đánh số từ 1 đến 15 và 1 bi cái. Trong mỗi cú đánh bi cái phải chạm bi mục tiêu có đánh số nhỏ nhất trên bàn, nhưng bi vào lỗ không cần phải theo thứ tự trên. Bất cứ mục tiêu nào được đưa vào lỗ bởi 1 cú đánh hợp lệ đều được tính.I/ Mục tiêu trận đấu
Nếu một cơ thủ đánh bi mục tiêu vào lỗ một cách hợp lệ, cơ thủ đó sẽ thực hiện cú đánh và tiếp tục cho tới khi đánh trượt, phạm lỗi hay thắng ván đấu khi đạt được 61 điểm (hoặc hơn nữa).
Sau cú đánh trượt của cơ thủ đi trước, cơ thủ tiếp theo phải bắt đầu lượt cơ của mình từ vị trí các bi để lại trên bàn. Nhưng sau bất cứ lỗi nào của cơ thủ đi trước có quyền chọn:
– Tiếp tục đánh với vị trí các bi do cơ thủ trước để lại.
– Đặt bi có chỉ số nhỏ nhất tại điểm cuối bàn bida và bắt đầu lượt cơ của mình với bi cái trong tay và ở sau lằn ngang đầu bàn.
Cơ thủ không cần phải gọi bất cứ cú đánh nào. Một trận đấu được kết thúc khi một cơ thủ thắng đủ số ván theo quy định.
II/ Ghi điểm
Mỗi bi mục tiêu được đưa vào lỗ hợp lệ được tính điểm như giá trị của bi mục tiêu đó. Ván đấu kết thúc khi một cơ thủ đạt được 61 điểm (hoặc hơn nữa). Nếu cả hai cơ thủ đều đạt được 60 điểm sau khi tất cả 15 bi mục tiêu đã vào lỗ thì ván đấu đó được xem như là hoà và sẽ tiến hành đánh lại, đấu thủ đánh bi mục tiêu cuối cùng để gỡ hoà sẽ khai cuộc ở ván đánh lại.
III/ Xếp bi
15 bi mục tiêu được xếp trong khuôn tam giác với bi số 1 nằm ở đỉnh của tam giác trên điểm cuối bàn và các bi mục tiêu khác được xếp thứ tự (như hình) ván đấu sẽ bắt đầu với bi cái trong tay sau lằn ngang đầu bàn.
IV/ Cú đánh khai cuộc hợp lệ
Cơ thủ khai cuộc phải đánh bi cái chạm bi số 1 đầu tiên và cú khai cuộc hợp lệ khi: đưa được bi vào lỗ hay có ít nhất 4 bi mục tiêu khác chạm băng.
Nếu bi cái vào lỗ hoặc rơi khỏi bàn hay không đạt được những yêu cầu trên thì xem như là phạm lỗi và cơ thủ tiếp theo có bi cái trong tay sau lằn ngang đầu bàn. Trong cú đánh khai cuộc, nếu bi mục tiêu rơi khỏi bàn, đó là lỗi và cơ thủ tiếp theo sẽ được chọn và tất cả bi mục tiêu phải được đặt lại.
V/ Tiến trình của ván đấu
Cơ thủ đưa vào lỗ một hoặc hơn nữa bi mục tiêu trong cú đánh khai cuộc hợp lệ thì tiếp tục đánh cho tới khi đánh trượt, phạm lỗi hay thắng ván.
Nếu cơ thủ đánh trượt hay phạm lỗi thì cơ thủ tiếp theo sẽ bắt đầu lượt cơ của mình và tiếp tục đánh cho tới khi đánh trượt, phạm lỗi hay thắng ván.
Ván đấu kết thúc khi 1 đấu thủ đạt được 61 điểm hay hơn nữa hoặc bị truất quyền thi đấu do vi phạm lỗi nặng.
VI/ Chạm bi mục tiêu không đúng luật
Nếu bi mục tiêu đầu tiên mà bi cái tiếp xúc không phải là bi có chỉ số nhỏ nhất trên bàn thì đó là phạm lỗi.
VII/ Bi không chạm băng
Sau khi bi cái chạm bi mục tiêu mà không có bi mục tiêu vào lỗ hay không làm cho bi cái hoặc bất kỳ bi mục tiêu nào chạm băng thì đó là phạm lỗi.
VIII/ Phạm lỗi
Khi cơ thủ phạm lỗi thì sẽ bị mất lượt cơ của mình, tất cả bi mục tiêu vào lỗ trong cú đánh phạm lỗi đều được đặt lại và điểm đó không được tính. Đấu thủ tiếp theo có quyền chọn giữa:
– Tiếp tục ván đấu với các vị trí bi do đấu thủ trước để lại;
– Bắt đầu đánh với bi cái trong tay sau lằn ngang đầu bàn và bi mục tiêu ở vị trí cũ.
IX/ Đặt bi mục tiêu chính
Khi cơ thủ chọn “đặt bi mục tiêu chính” thì:
– Dời bi mục tiêu (có chỉ số nhỏ nhất trên bàn) về điểm cuối bàn và bắt đầu đánh với bi cái trong tay sau lằn ngang đầu bàn.
– Khi có một hay nhiều bi nằm ở gần điểm cuối bàn hay trên đường lằn dọc làm cản trở việc đặt bi mục tiêu, thì bi mục tiêu sẽ được đặt tại 1 điểm trên đường lằn dọc gần nhất với điểm cuối bàn mà không có bất cứ sự di chuyển bi làm cản trở nào.
– Bi mục tiêu được đặt phải dính vào bi làm cản trở.
X/ Bi cái vào lỗ hay rơi khỏi bàn
Nếu cơ thủ làm bi vào lỗ hay rơi khỏi bàn thì đó là phạm lỗi và cơ thủ tiếp theo sẽ được chọn giữa:
– Nếu bi mục tiêu chính nằm bên ngoài lằn ngang đầu bàn thì đấu thủ có thể đánh bi mục tiêu đó với bi cái trong tay sau lằn ngang đầu bàn, không bi nào di chuyển vị trí.
– Đặt bi mục tiêu chính. Nếu bi mục tiêu chính nằm trong lằn ngang đầu bàn thì cơ thủ không có cách chọn nào ngoài bi mục tiêu đó được rời về điểm cuối bàn.
XI/ Phạm lỗi khi đánh bi nhảy hay đi vòng
Trong một trận đấu không có trọng tài, trong khi cơ thủ cố gắng đánh bi cái nhảy hay đi vòng qua bi làm cản trở (không phải bi mục tiêu chính) mà làm cho bi này di chuyển, nhúc nhích (do tay, cơ, cầu nối) đều bị coi là phạm lỗi.
XII/ Bi mục tiêu rơi khỏi bàn hay vào lỗ trong cú đánh phạm lỗi
Đó là một cú đánh phạm lỗi và tất cả đều được đặt lại. Nếu bi mục tiêu rơi khỏi bàn hay vào lỗ trong cú đánh phạm lỗi là bi mục tiêu chính thì sẽ được đặt tại điểm cuối bàn và cơ thủ tiếp theo sẽ được chọn giữa:
– Đồng ý bi cái giữ nguyên vị trí
– Bi cái trong tay sau lằn ngang đầu bàn. Các bi mục tiêu khác được đặt.
XIII/ Đặt nhiều bi mục tiêu
Tất cả bi mục tiêu được đưa vào lỗ không hợp lệ hay rơi khỏi bàn (không phải bi mục tiêu chính) phải đặt lại theo lằn dọc cuối bàn theo những quy định sau:
– Bi mục tiêu được đặt trên lằn dọc cuối bàn theo thứ tự từ nhỏ tới lớn và hướng về điểm cuối bàn (bi có chỉ số nhỏ nhất nằm sát băng ngang cuối bàn).
– Nếu không đủ chỗ trên lằn dọc cuối bàn (từ băng cuối đến điểm cuối bàn) cho việc đặt bi, thì bi mục tiêu sẽ được dời lên trên đường kéo dài của lằn dọc cuối bàn (từ điểm cuối bàn đến điểm giữa bàn) và vẫn phải theo quy định từ nhỏ đến lớn.
XIV/ Bi mục tiêu vào lỗ không hợp lệ
Tất cả sẽ được đặt lại, với bi mục tiêu chính được đặt như mục “Đặt bi mục tiêu chính” và các bi mục tiêu khác được đặt như mục “Đặt nhiều bi mục tiêu”
XV/ Phạm lỗi 4 lần liên tục
Nếu cơ thủ phạm 4 lỗi liên tục trong 4 lượt cơ thì sẽ bị xử thua ván đó (bốn lỗi phải xảy ra trong 1 ván). Lời cảnh báo của trọng tài sẽ được đưa ra giữa lần phạm lỗi thứ 3 và thứ 4.
XVI/ Đánh từ phía sau lằn ngang đầu bàn
Khi cơ thủ có bi cái trong tay sau lằn ngang đầu bàn “Kitchen” được giới hạn giữa lằn ngang đầu bàn và băng ngang cuối bàn thì cơ thủ đó phải đưa bi cái tới một điểm nằm ngoài “Kitchen” trước khi tiếp xúc với băng hay bi mục tiêu. Nếu không đủ những yếu tố trên thì bị xem như phạm lỗi.
Chú ý: Nếu bi mục tiêu nằm ngay trên hoặc bên ngoài “Kitchen” mà lại quá gần với bi cái, làm cho bi cái tiếp xúc bi đó trước khi ra khỏi khu “Kitchen” thì bi đó có thể được xem như hợp lệ.
Với bi cái trong tay sau lằn ngang đầu bàn, cơ thủ cố gắng đánh một cú hợp lệ nhưng bi cái vô tình chạm bi nằm ngang ở sau lằn ngang đầu bàn ma bi cái vẫn vượt qua lằn ngang, đó xem như là phạm lỗi.
Với bi cái trong tay sau lằn ngang đầu bàn, cơ thủ làm bi cái vô tình chạm bi nằm ở sau lằn ngang đầu bàn mà bi cái không vượt qua lằn ngang, thì luật sẽ được áp dụng như sau:
– Đó là lỗi và cơ thủ tiếp theo có bi cái trong tay hoặc
– Xếp lại các bi đó về vị trí cũ và yêu cầu đấu thủ phạm lỗi đánh lại.
Nếu cơ thủ ở tình huống này nhiều lần, cố tình làm bi cái chạm bi mục tiêu sau lằn ngang đầu bàn thì đó được xem như là phản tinh thần thể thao.
XVII/ Chấm dứt ván đấu
Một ván đấu bắt đầu ngay sau khi bi cái vượt qua lằn ngang đầu bàn trong cú đánh khai cuộc. Bi số 1 phải được chạm đầu tiên và hợp lệ trong cú đánh khai cuộc. Ván đấu kết thúc khi một cơ thủ đạt được 61 điểm hay hơn nữa hoặc khi cơ thủ bị truất quyền thi đấu do vi phạm lỗi.
